maandag 5 april 2010

Turkse uitgever en auteur riskeren gevangenisstraf

De Turkse uitgever Ragip Zarakolu en auteur Mehmet Güler, tegen wie sinds mei 2009 een proces loopt, riskeren een gevangenisstraf tot zeven en een half jaar voor de publicatie van de roman More Difficult Decisions than Death. Ze worden op basis van artikel 7/2 van de Anti-terreurwet beschuldigd van “het verspreiden van propaganda” voor de verboden Koerdische Arbeiderspartij PKK. Het vonnis zou worden uitgesproken op 10 juni as. PEN International bekritiseert het proces omdat het recht op vrijheid van meningsuiting wordt geschonden.

Ragip Zarakolu (62) kreeg als uitgever en mensenrechtenactivist al vaker te maken met het gerecht en werd al eerder gevangen gezet omwille van zijn publicaties over minderheids- en mensenrechten. Omdat z’n publicaties herhaaldelijk werden verboden in Turkije, richtte Zarakolu z’n pijlen op het misbruik van mensenrechten door regeringen in Zuid-Amerika en elders. Twintig jaar lang, tussen 1971 en 1991, werd het Zarakolu verboden Turkije te verlaten. Hij is daarom een van de emblematische cases in de campagne Because Writers Speak Their Minds n.a.v. de 50ste verjaardag van WIPC.

Zarakolu stichtte in 1977 samen met zijn vrouw Ayse Nur de uitgeverij Belge. Hij daagde de Turkse censuurwetten uit met vertalingen en publicaties van controversiële boeken van Armeense en Griekse auteurs. Het leverde Zarakolu meermaals een gevangenisstraf op. Na de militaire coup van 1980 ging Belge ook boeken van politieke gevangenen publiceren. In 1995 ging de uitgeverij letterlijk ondergronds na een brandbomaanslag op de kantoren van Belge. Het weerhield Zarakolu er niet van te blijven geloven in de vrijheid van expressie en zich uit te spreken tegen publicatieverboden en tegen de censuur.

In mei 2009 begon een proces tegen Zarakolu wegens de publicatie van de roman More Difficult Decisions than Death van Mehmet Güler. De aanklacht is o.a. gebaseerd op de drie fictieve personages Siti, Sabri en Siyar, die PKK-activiteiten uitvoeren, en een uitspraak in het boek van een PKK-lid dat voor de rechtbank verschijnt en zegt: “Deze rechtbank heeft geen recht om over mij te oordelen. Ik vecht voor de vrijheid. Ik erken deze rechtbank niet.”. Zarakolu en Güler worden ervan beschuldigd bij de lezers sympathie op te wekken voor de PKK.

Tijdens een hoorzitting op 19 november 2009 werden de uitgever en de auteur aanvankelijk vrijgesproken van de aanklachten, maar de rechter van de volgende hoorzitting op 25 maart jl. had duidelijk een andere mening en noemde het boek “terroristische propaganda”.

Zarakolu reageerde daarop: “When the case was opened, there was a cold strong wind blowing through the country. When our acquittal was suggested in November, the atmosphere was warm and soft. Today a harsh wind is blowing again. I think the atmosphere in this trial reflects that of the country.”

Definitieve uitspraak volgt op 10 juni as.

Geen opmerkingen: